بیماری های لثه

بیماری لثه عبارت است از التهاب خط لثه که می‌تواند با گسترش، روی استخوانی که تکیه ­گاه دندان است هم تاثیر بگذارد. سه مرحله بیماری لثه ( از کمترین تا شدیدترین حالت ) عبارتند از :ژنژیویت، پریودنتیتیس و پریودنتیتیس پیشرفته.

بیماری­ های لثه می­تواند بدون درد باشد؛ به همین دلیل هم باید برای تشخیص آن‌ها هوشیار بود. علائم زیر برای تشخیص این بیماری مهم است:

    خونریزی آسان لثه هنگام استفاده از نخ ­دندان و مسواک
    لثه­ های قرمز، حساس و متورم
    لثه ­­هایی که از دندان عقب نشینی کرده‌اند
    بوی بد دهان که از بین نمی­رود و یا وجود مزه بد در دهان
    لق شدن دندان‌ها
    تغییر شکل به هم رسیدن ‌دندان‌ها
    تغییرات در احساس راحتی دندان­ مصنوعی
    وجود چرک قابل مشاهده در اطراف دندان‌ها و لثه‌ها
    درد خفیف یا شدید هنگام جویدن غذا
    دندان­هایی که شدیدا به دمای سرد و گرم حساس هستند

علت

وجود باکتری در پلاک­ دندان، که نوعی غشای بی­رنگ است که به صورت مداوم بر روی دندان ایجاد می شود، باعث ایجاد بیماری لثه می­شود. اگر این پلاک­ها برداشته نشوند، رسوب کرده و باعث ایجاد جرم­ دندان می­شوند. علاوه بر این، پلاک‌های دندانی باز هم بر روی این رسوبات سخت تشکیل می‌شوند. این رسوب ها با نخ ­دندان و مسواک از بین نمی­روند و باید از جرمگیری برای تمیز کردن ‌آن‌ها استفاده کرد.
پیشگیری

مسواک زدن و نخ دندان کشیدن صحیح می‌تواند تا حد زیادی بیماری‌ لثه را کنترل کند. استفاده از خمیردندان یا دهانشویه ضد­ باکتری به از بین بردن باکتری و کم کردن پلاک‌های ­دندانی کمک می­کند. از بین بردن پلاک‌های دندانی، کلید پیشگیری از بیماری لثه و سلامتی دهان و دندان است.
تشخیص

اگر این پلاک‌ها هر روز با مسواک یا نخ دندان پاک نشوند به مرور سفت‌تر شده و سطحی غیرقابل برداشت به نام جرم و یا رسوب­ دندانی را ایجاد می‌کند که عامل تجمع بیشتر پلاک‌ها می‌شود. باکتری ­های پلاک ­دندان می­توانند لثه و دندان‌ها را عفونی کرده و به تدریج، بافت لثه و استخوانی که دندان را نگه­ می­ دارد را تحت تاثیر قرار دهند. بیماری­ لثه سه مرحله دارد:

    مرحله اول- ژنژیویت: اولین مرحله در بیماری­ لثه، التهاب آن است که علت ایجاد آن جمع شدن پلاک‌های دندانی در اطراف خط لثه است. ممکن است در هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن، متوجه قرمزی و تورم لثه‌ها یا خونریزی خفیف آن‌ها شوید. در این مرحله اثرات بیماری برگشت‌پذیرند، چرا که استخوا­ن­ دندان و بافت هم بند آن که دندان را در سر جای خود نگه می دارند، هنوز آسیبی ندیده ­اند.
    مرحله دوم- پریودنتیتیس: در این مرحله استخوان­ دندان و بافت هم بند اطراف که دندان را در سر جای خود نگه می‌دارند، هر دو به صورت غیر قابل برگشت ­پذیری آسیب دیده ­اند. در این صورت بین لثه‌ و دندان‌ها فضای خالی ایجاد می شود که به آن پاکِت گفته می‌شود و رشد و نفوذ پلاک‌ها در زیر خط لثه را افزایش می‌دهد. درمان تخصصی پریودنتال و رعایت بهداشت فردیِ دهان و دندان، می­تواند از آسیب بیشتر به لثه، بافت همبند و استخوان جلوگیری کند.
    مرحله سوم- پریودنتیتیس پیشرفته: در حالت پیشرفته بیماری لثه، بافت و استخوان دندان در حال تخریب شدن هستند که این امر باعث لق شدن دندان‌ها یا جابجایی ‌آن ها می‌شود. این مسئله بر روی توانایی گاز زدن و غذا خوردن و حتی صحبت کردن بیمار تاثیر منفی می­ گذارد. اگر با درمان‌های پریودنتال تهاجمی نتوان دندان­ها را نجات داد، ممکن است دندانپزشک مجبور به کشیدن دندان‌ها شود. در این صورت دندانپزشک روش­های جایگزینی مختلفی برای دندان‌های کشیده شده به شما پیشنهاد می‌کند.

درمان

تنها راه رهایی از پلاک ­دندانی که به جرم تبدیل شده است مراجعه به دندانپزشک و جرمگیری تخصصی است. با بررسی مرتب دندان و سالانه دو بار مراجعه به دندانپزشک، می‌توان بیماری­ لثه را در مراحل اولیه تشخیص داد و از پیشرفت و تبدیل شدنش به بیماری بسیار جدی تر پیشگیری کرد.

اگر بیماری پیشرفته باشد از روش‌های درمانی اسکیلینگ و روت پلنینگ (جرمگیری عمیق دندان)، استفاده کرد تا عفونت لثه و پاکِت های پریودنتال را درمان نمود. دندانپزشک از دستگاه جرم­گیر فراصوت استفاده می­کند تا پلاک ­دندان، جرم ­دندان و باقی‌مانده های غذایی را از اطراف لثه پاک کرده و دندان و سطوح ریشه را جرمگیری می­کند تا از سالم بودن آن‌ها اطمینان پیدا کند. بعضا از روش­های درمانی با لیزر هم برای از بین بردن جرم­ دندان استفاده می­شود. اگر پاکِت‌های پریودنتال از ۵ میلی­متر عمیق‌تر باشند، یعنی اگر به پریودنتیتیس متوسط یا شدید مبتلا باشید، در این صورت، متخصص بیماری‌های لثه برای کم کردن این پاکِت‌ها، جراحی لثه را انجام داده و برای بازگرداندن استخوان‌های از دست رفته از جراحی پیوند استخوان استفاده می‌کند.
بیماری های مرتبط

به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، محققان ارتباط احتمالی بین بیماری­های لثه و دیگر بیماری­های جدی را کشف کرده ­اند. برای مثال اگر مبتلا به بیماری دیابت هستید، احتمال بیشتری دارد که به بیماری­های عفونی دیگر از جمله بیماری پریودنتال مبتلا شوید. بر اساس گزارشات این سازمان، بیماری های لثه ممکن است با مشکلات دیگر در بدن مرتبط باشد. تحقیقاتی که اخیرا منتشر شده است وابستگی بین عفونت­های دهانی و دیگر بیماری­ها مانند دیابت، بیماری­های قلبی عروقی و سکته را نشان می‌دهد. تحقیقات بیشتری در این زمینه در حال انجام است تا این وابستگی‌ها را به صورت دقیق مورد بررسی قرار دهد.